Sex, disco i kasety video : Polska lat 90.

Książka

W koszyku

oceń

Sex, disco i kasety video : Polska lat 90. / Wojciech Przylipiak. - Warszawa : Muza Sport i Turystyka, 2021. - 333, [3] strony : fotografie, ilustracje ; 22 cm.

Autor

Przylipiak Wojciech. Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Kapitalizm Kultura popularna Praktyki kulturowe Transformacja systemu społeczno-gospodarczego Zmiana społeczna Polska

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Historia

W wymarzonych dżinsach z pierwszego w mieście sklepu Levi’sa, żując gumę Turbo i z walkmanem przy pasku, z własną składanką „the best of”, jechało się na deskorolce oddać kasety video do wypożyczalni... Lata 90. to czas szczególny. Kapitalizm po polsku dopiero raczkował i trzeba się było odnaleźć w nowych realiach. Niektórzy szybko się dostosowali – zbijali fortuny na produkcji pirackich kaset, handlowali, nagrywali, przegrywali albo kręcili filmy erotyczne. To również czas rozkwitu polskiej popkultury – wyrosłej z jednej strony z szarości i absurdu przełomu lat 80. i 90., a z drugiej z zachodniej popkultury, z której czerpaliśmy garściami, często bezkrytycznie. Autor rozmawia ze świadkami i uczestnikami tamtych przemian, m.in.: właścicielem wypożyczalni kaset VHS, stadionowym handlarzem , twórcami gier video i kelnerką w nocnym klubie. O swoim biznesie z lat 90. opowiadają właściciele małej gastronomii, pierwsze szalone kroki w prywatnej stacji radiowej wspomina redaktor naturszczyk, a wydawca różowej prasy przybliża polski rynek erotyczny. Książka Wojciecha Przylipiaka to reportaż o rzeczywistości lat 90. Nie ma tu wielkiej polityki, są za to codzienne rozrywki, zwyczajne pasje, ekscytacje i nadzieje Polaków tamtych lat.

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

Wypożyczalnia Brzeźnio

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 31 (1 egz.)

Strefa uwag:

Uwaga dotycząca bibliografii

Bibliografia, netografia na stronach 331-333.

Uwaga dotycząca finansowania

Dofinansowano ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025

Recenzje:

Czas robi swoje. Szybko zapominamy, zwłaszcza w okresach dynamicznych zmian – a chyba w takim momencie znowu jesteśmy – o wielu wydarzeniach, rzeczach, przeżyciach sprzed niewielu nawet lat. A cóż dopiero sprzed dwóch, trzech dekad, kiedy Polska wchodziła w okres bezprecedensowej transformacji obejmującej wszystkie obszary życia, kiedy wkraczał do nas kapitalizm. Lata 90. to wciąż kopalnia tematów dla dziennikarzy, badaczy obyczajów i antropologów. (...) Tamto dziesięciolecie nadal fascynuje, tak jak zafascynowani zmianami – pełnymi nadziei – byli wówczas Polacy, starzy i młodzi przejęci nagłym dostępem do dóbr i usług wcześniej znanych większości z zachodnich filmów, prasy i folderów przemycanych do naszego kraju. Udaną rejestracją, wspomnieniem owej dekady zauroczenia cywilizacją konsumpcji, która opanowała III RP, jest nowa książka Wojciecha Przylipiaka, dziennikarza i pasjonata gadżetów nowoczesności. Po wydanym w roku 2020 opracowaniu Czas wolny w PRL (recenzja w Informatorze Biblioteki Kraków nr 11/2020) jego kolejna publikacja pod tytułem Sex, disco i kasety wideo – obfitująca w osobiste relacje uczestników będące znaczącym walorem opowieści – stanowi zapis polskiej rzeczywistości z lat 90. Unikając polityki – pisze we wstępie Przylipiak – skupiam się na popkulturze, obyczajach, ludziach. Wracam poprzez opowieści odbiorców popkultury oraz jej kreatorów. Wracam do świata, którego już nie ma. Przynajmniej w dużej części. Na ponad 300 stronach, uzupełnionych wieloma zdjęciami, wśród których nie brak rodzinnych fotografi i autora, nadających publikacji stempel autentyczności, przypomina on czas wprowadzania na rynek i zauroczenia m.in. kasetami VHS oraz magnetofonowymi, pierwszymi teleturniejami i telenowelami, pornografią, fastfoodami, bazarami i supermarketami pełnymi towarów. Pamiętam, że za granicą pod koniec lat 80. w takich właśnie sklepach robiliśmy sobie zdjęcia. Nie mieliśmy pojęcia, że za kilka lat i u nas będzie podobnie – pisze autor. Przylipiak opisuje pierwsze pokazy mody z udziałem światowych modelek, wielkie koncerty, jak choćby Michaela Jacksona dla stu tysięcy widzów w Warszawie. Ze szczegółami prezentuje rynek muzyczny i ówczesne popularne jego kierunki – disco polo czy hip-hop, opowiada o polskim musicalu Metro. Przybliża z tamtego czasu gry wideo i salony gier, sex-shopy, a jako fan komputerów – ich pierwsze modele oraz akcesoria. Nie pomija wydawanej wtedy w masowych nakładach literatury popularnej (dominacja romantycznej i erotycznej), prasy kolorowej (w tym erotycznej), tabloidów, komiksów. Przywołuje nawet głośnych wówczas hipnotyzerów, ze słynnym Kaszpirowskim na czele. Autor postawił sobie poważne zadanie ujęcia całościowo zmian występujących w naszym kraju na polu popkultury w latach 90., choć muszę stwierdzić – jako historyk polskiej reklamy i autor kilku tomów na jej temat – iż zbyt mało miejsca poświęcił tej właśnie dziedzinie, która w moim przekonaniu była katalizatorem wszelkich przemian w początkach III RP. Nie zmienia to jednak faktu, że oparta na bogatym materiale źródłowym publikacja stanowi dobre wprowadzenie do opisu świata, który ulegał błyskawicznym przewartościowaniom, zmieniał nas. Dzisiaj, gdy się patrzy na materiały wideo i zdjęcia z tamtej dekady, to aż chce się krzyknąć z przerażenia, „jak my wyglądaliśmy”, zauważa Przylipiak (ur. 1978), a w innym miejscu dodaje: co charakterystyczne dla wnętrz z tamtych lat, to nadmiar przestrzeni „wystawowej”. Kredensy, półki, witrynki, regały, komódki – wszystko, co mogło służyć wyeksponowaniu bibelotów i pamiątek. Czegoś, co po kilku latach i tak lądowało w piwnicy. Z końcem ostatniej dekady XX wieku rynek w naszym kraju się zmieniał. Lata 90. są już zamkniętą historią. Dzięki tej książce ocaleją o niej wspomnienia.
Piotr Wasilewski